“อารยธรรมดาราศาสตร์ไทย” ย้อนรอยหมื่นปีความรู้จากเอกภพ หนังสือใหม่ล่าสุดของสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ

สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เปิดตัวหนังสือใหม่ “อารยธรรมดาราศาสตร์ไทย” ค้นคว้าย้อนหลังถึงอารยธรรมในสุวรรณภูมิหลายพันปี ทั้งดาราศาสตร์โบราณคดี ราชสำนัก และพื้นบ้าน ชุดละ ๙๙๐ บาท วางจำหน่ายตามร้านหนังสือทั่วประเทศ หรือสั่งซื้อได้ที่สถาบันฯ โทรศัพท์ ๐๕๓-๑๑๕๕๖๙ ต่อ ๕๐๑ หรือสั่งซื้อทางออนไลน์ได้ที่ www.narit.or.th

“อารยธรรมดาราศาสตร์ไทย” เป็นผลงานค้นคว้าวิจัยของสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ จัดพิมพ์ต่อเนื่องจาก “พระมหากษัตริย์กับดาราศาสตร์ไทย” ซึ่งเปิดตัวไปเมื่อปี ๒๕๕๕ ในชุดมี ๓ เล่ม พร้อมภาพประกอบสีสวยงาม ประกอบด้วย

๑. โบราณคดีดาราศาสตร์ไทย (แต่งโดย ปฏิพัฒน์ พุ่มพงษ์แพทย์) กล่าวถึงที่มาของดาราศาสตร์ในอารยธรรมโบราณของมนุษย์ตั้งแต่แรกเริ่ม จนแผ่ขยายมายังดินแดนสุวรรณภูมิ ปรากฏหลักฐานเป็นจารึก และสถาปัตยกรรมต่างๆ อาทิ ปราสาทหิน ผังเมืองโบราณ พระอารามหลวง หรือแม้แต่วัดในชุมชนต่างๆ ของไทยและเพื่อนบ้าน

๒. ดาราศาสตร์ราชสำนัก (แต่งโดย อารี สวัสดี และ วรพล ไม้สน) รากฐานดั้งเดิมของสุวรรณภูมิ ผนวกกับอิทธิพลดาราศาสตร์จากชมพูทวีป เกิดเป็นความรู้ดาราศาสตร์ในราชสำนัก ถ่ายทอดผ่านคัมภีร์และปฏิทินต่างๆ อาทิ คัมภีร์สุริยาตร์ ปฏิทินปักขคณนา ปฏิทินสงกรานต์ เป็นต้น ความรู้เหล่านี้ปูทางสู่การเรียนรู้ดาราศาสตร์ยุคใหม่ โดยเฉพาะในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

๓. ดาราศาสตร์พื้นบ้านไทย (แต่งโดย วรพล ไม้สน) คนไทยรู้จักดาราศาสตร์ผ่านวิธีคิดอย่างโหราศาสตร์มาช้านาน ซึมซับอยู่ในทุกอณูของชีวิต ฤดูกาล เดือน วัน ศักราช เทศกาล นิทาน ตำนาน วรรณคดี จิตรกรรม สถาปัตยกรรม เรื่องความเชื่อและพยากรณ์ต่างๆ ตั้งแต่เกิดจนล่วงลับ

ศาสตราจารย์ ดร.ไพรัช ธัชยพงษ์ ประธานกรรมการบริหารสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ กล่าวถึงโครงการจัดพิมพ์หนังสือชุด “อารยธรรมดาราศาสตร์ไทย” ว่า ดาราศาสตร์เป็นวิทยาศาสตร์เก่าแก่ที่สุดแขนงหนึ่งของมนุษยชาติ มนุษย์รู้จักสังเกตวัตถุท้องฟ้า ทั้งดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ ดาวเคราะห์ และกลุ่มดาวต่างๆ จดบันทึกปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นพบจังหวะการโคจร และสามารถคำนวณได้ด้วยความรู้ที่สั่งสมจากอดีตนับพันปี จนกลายเป็นดาราศาสตร์ที่เรารู้จักในปัจจุบัน มนุษย์รู้จักใช้ดาราศาสตร์เพื่อกิจกรรมทางสังคม เช่น พิธีกรรม การก่อสร้าง และปฏิทิน ตั้งแต่โบราณ จนถึงอียิปต์ อาหรับ อินเดีย ต่อเนื่องมาถึงสุวรรณภูมิ หนังสือความรู้ชุดนี้จะทำให้เราเห็นความเชื่อมโยงระหว่างเรากับอารยธรรมของเรา บรรพบุรุษเคยดูดาว เราก็ยังดูดาวถึงทุกวันนี้ แม้ในเนื้อหาจะแตกต่างกันตามเวลาที่ผ่านไป แต่จุดประสงค์ยังคงเดิมคือเพื่อแสวงหาความรู้อย่างไม่มีที่สิ้นสุด สถาบันฯ จัดพิมพ์หนังสือชุดนี้เพื่อรวบรวมความรู้จากแหล่งต่างๆ ที่เข้าถึงได้ยาก มาประมวลเป็นระบบเพื่อแสดงความเป็นมาของดาราศาสตร์ในอารยธรรมไทยแก่สังคมของเรา ซึ่งนับวันจะตื่นตัวกับดาราศาสตร์มากขึ้นอย่างน่าภูมิใจ

รองศาสตราจารย์บุญรักษา สุนทรธรรม ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ กล่าวถึงนโยบายของ สดร. ว่า หนังสือชุดนี้เป็นผลงานล่าสุดของ สดร. ซึ่งตั้งใจจะค้นคว้าอย่างต่อเนื่อง เพื่อจัดพิมพ์เผยแพร่ความรู้ทางดาราศาสตร์ในแง่มุมต่างๆ เราเริ่มจากประวัติศาสตร์และอารยธรรมไทยในมุมของดาราศาสตร์ เพื่อให้ประชาชนได้ทราบว่าดาราศาสตร์ไม่ใช่เรื่องไกลตัว แต่อยู่ในชีวิตของเราตลอดมาตั้งแต่อดีต หนังสือชุดนี้เรียบเรียงมาเพื่อบุคคลทั่วไป อ่านง่าย มีข้อมูลครบถ้วน พร้อมภาพประกอบและคำบรรยาย มีจำหน่ายตามร้านหนังสือชั้นนำทั่วประเทศ ราคาชุดละ ๙๙๐ บาท หรือ สามารถติดต่อซื้อได้ที่ สำนักงาน สดร. เชียงใหม่ โทรศัพท์ ๐๕๓-๒๒๕๕๖๙ ต่อ ๕๐๑   หรือสั่งซื้อทางออนไลน์ได้ที่ www.narit.or.th

ภาพบรรยากาศงานแถลงข่าวเปิดตัวหนังสือชุด “อารยธรรมดาราศาสตร์ไทย” และเสวนาผู้เขียน วันจันทร์ที่ ๒๑ ตุลาคม ๒๕๕๖ เวลา ๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น.  ณ เวทีเอเทรียม งานมหกรรมหนังสือระดับชาติ ครั้งที่ ๑๘ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ กรุงเทพมหานคร

ผู้ร่วมเสวนาทั้ง ๕ ท่าน จากซ้าย คุณวิษณุ  เอื้อชูเกียรติ บรรณาธิการ รศ.บุญรักษา  สุนทรธรรมผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ และผู้เขียน  อ.อารี สวัสดี อ.ปฏิพัฒน์ พุ่มพงษ์แพทย์ อ.วรพล ไม้สน